Giải thích về HPV: Vi rút, triệu chứng, nguy cơ ung thư và cách phòng ngừa

▶ HPV là gì?
HPV (vi rút u nhú ở người – Human Papillomavirus) là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) phổ biến nhất tại Hoa Kỳ. Hầu hết những người từng có quan hệ tình dục đều sẽ nhiễm HPV ít nhất một lần trong đời.

Có hơn 100 chủng HPV khác nhau. Phần lớn các trường hợp sẽ tự khỏi mà không cần điều trị, nhưng một số chủng có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe, bao gồm ung thư.

HPV lây lan qua tiếp xúc da kề da, đặc biệt trong quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng. Ngay cả khi người nhiễm không có triệu chứng, họ vẫn có thể lây cho người khác. Một số loại HPV gây mụn cóc sinh dục, trong khi các loại khác liên quan đến nhiều loại ung thư.

Trong hầu hết các trường hợp, hệ miễn dịch sẽ tự đào thải vi rút. Tuy nhiên, nếu HPV tồn tại lâu dài trong cơ thể, nó có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

▶ Có những loại HPV nào?
HPV được phân loại thành 2 nhóm chính:

• HPV nguy cơ thấp: Các loại 6, 11, 40, 42, 43, 44, 54, 61, 70

Những chủng này chủ yếu liên quan đến mụn cóc sinh dục (sùi mào gà). Dù không gây ung thư, nhưng các trường hợp tái phát hoặc kéo dài có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

• HPV nguy cơ cao: Các loại 16, 18, 26, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 53, 56, 58, 59, 66, 68, 69, 73, 82

Những chủng này chiếm hơn 96% các ca ung thư liên quan đến HPV, đặc biệt là ung thư cổ tử cung, và được xem là những loại có khả năng gây ung thư cao nhất.

▶ Triệu chứng của HPV là gì?
Phần lớn các trường hợp nhiễm HPV không có triệu chứng. Tuy nhiên, một số chủng có thể gây ra:
- Mụn cóc sinh dục: Các nốt sưng nhỏ xuất hiện quanh vùng sinh dục, hậu môn hoặc bẹn. Có thể trông như súp lơ hoặc phẳng và nhẵn.
- Mụn cóc thông thường: Các khối sần nổi thường gặp ở tay hoặc ngón tay.
- Mụn cóc ở bàn chân (mụn cóc gan bàn chân): Cứng, đau, xuất hiện ở lòng bàn chân.
- Mụn cóc phẳng: Các tổn thương nhẵn, phẳng thường xuất hiện trên mặt hoặc chân.

HPV nguy cơ cao thường không gây triệu chứng rõ ràng, nhưng có thể gây ra biến đổi tế bào, dẫn đến ung thư sau nhiều năm.

▶ HPV có thể gây ra những loại ung thư nào?
HPV không chỉ gây mụn cóc — một số chủng nguy cơ cao có thể gây ung thư nghiêm trọng. Tại Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 36.000 ca ung thư liên quan đến HPV, nhiều trong số đó có thể phòng ngừa được.

HPV là nguyên nhân chính gây ra các loại ung thư sau:

Thường gặp ở phụ nữ:
- Ung thư cổ tử cung: Hơn 90% các ca ung thư cổ tử cung là do nhiễm HPV nguy cơ cao.
- Ung thư âm đạo và âm hộ: Ảnh hưởng đến các mô quanh khu vực sinh dục nữ.

Ảnh hưởng đến nam giới:
- Ung thư dương vật: Hiếm gặp, nhưng có liên quan mạnh đến chủng HPV-16.

Ảnh hưởng đến cả nam và nữ:
- Ung thư hậu môn: Có thể xảy ra ở mọi giới, chủ yếu do HPV-16 gây ra.
- Ung thư hầu họng: Bao gồm ung thư ở gốc lưỡi, amidan và cổ họng. Trong những năm gần đây, số ca ở nam giới tăng nhanh. Hiện nay, khoảng 60–70% các ca ung thư hầu họng ở Mỹ có liên quan đến HPV.

▶ HPV đường miệng lây nhiễm như thế nào?
HPV đường miệng chủ yếu lây qua quan hệ tình dục bằng miệng. Nhiều người có thể tiếp xúc với nó ít nhất một lần trong đời. Khoảng 10% nam giới và 3.6% phụ nữ bị nhiễm.

Phần lớn các trường hợp sẽ tự khỏi, nhưng một số có thể kéo dài nhiều năm và tiến triển thành ung thư hầu họng.

Các triệu chứng thường gặp của ung thư hầu họng:
- Đau họng hoặc khàn tiếng kéo dài
- Đau tai
- Khó nuốt hoặc đau khi nuốt
- Hạch cổ sưng to
- Sụt cân không rõ nguyên nhân

Vì các triệu chứng có thể không rõ ràng, nên nếu bạn có yếu tố nguy cơ hoặc các dấu hiệu kéo dài, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia y tế.

 

▶ Phòng ngừa HPV như thế nào?

Phần lớn các ca ung thư và mụn cóc sinh dục do HPV đều có thể phòng ngừa hiệu quả nhờ vắc-xin.

Vắc-xin HPV:
- Bảo vệ chống lại 9 chủng HPV: 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58.
- Hiệu quả nhất khi tiêm trước khi tiếp xúc với vi rút – lý tưởng là trước khi bắt đầu hoạt động tình dục.

Lịch tiêm vắc-xin do CDC khuyến nghị: 
- Từ 9–14 tuổi: 2 mũi, cách nhau 6–12 tháng
- Từ 15–26 tuổi hoặc người suy giảm miễn dịch: 3 mũi
- Người từ 27–45 tuổi: Có thể cân nhắc tiêm sau khi tham khảo bác sĩ

 

▶ Các biện pháp phòng ngừa khác

• Hạn chế số lượng bạn tình và duy trì mối quan hệ một vợ một chồng

• Sử dụng bao cao su đúng cách – không bảo vệ 100% nhưng giảm nguy cơ lây nhiễm

• Tránh tiếp xúc trực tiếp với mụn cóc hoặc tổn thương có thể nhìn thấy

▶ Tầm quan trọng của việc tầm soát định kỳ

Ngay cả khi đã tiêm vắc-xin, phụ nữ vẫn nên bắt đầu tầm soát ung thư cổ tử cung (Pap test và xét nghiệm HPV) từ năm 21 tuổi trở đi.

 

[Source]

Centers for Disease Control and Prevention (CDC)

https://www.cdc.gov/hpv/about/index.html
https://www.cdc.gov/hpv/about/cancers-caused-by-hpv.html
https://www.cdc.gov/hpv/vaccines/index.html
https://www.cdc.gov/sti/about/about-genital-hpv-infection.html
https://www.cdc.gov/cancer/hpv/basic-information.html
https://www.cdc.gov/cancer/hpv/oropharyngeal-cancer.html

MAYO Clinic

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hpv-infection/symptoms-causes/syc-20351596
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hpv-infection/diagnosis-treatment/drc-20351602